Woningcorporaties zien steeds meer de voordelen van vergroening bij onderhoud: een lagere omgevingstemperatuur, betere geluidsisolatie, een langere levensduur van de dakbedekking, een betere waterregulatie en meer biodiversiteit. 

De ontwikkeling naar meer groen bij woningonderhoud betekent voor groenprofessionals vooral: nieuwe kansen. Woningcorporaties kiezen er vaak voor om de werkzaamheden op het gebied van duurzaamheid en vergroening gecombineerd uit te laten voeren door groenprofessionals en vastgoedonderhoudsbedrijven samen. Dat vraagt om nieuwe samenwerkingen, nieuwe kennis en een integrale blik op klimaatadaptatie bij woningonderhoud. In dit artikel verkennen we waar corporaties nu staan, welke kansen er liggen voor groenprofessionals en hoe de sector verdere stappen zet richting een goede samenwerking met vastgoedonderhoudsbedrijven. 

Uit een recente analyse van 830.000 sociale huurwoningen van 53 woningcorporaties, uitgevoerd door stichting Dutch Green Building Council, blijkt dat bewoners van deze huizen

vaker te maken krijgen met de effecten van klimaatverandering dan gemiddeld. De woningen kampen met meerdere door klimaatverandering verergerde problemen tegelijk. Voor corporaties een grote opgave om mee aan de slag te gaan. Aedes, de brancheorganisatie van woningcorporaties ziet dat de verduurzamingsopgave begint te knellen. Corporaties hebben te maken met opgaven voor zowel verduurzaming, als leefbaarheid én nieuwbouw. Daarnaast concurreren de adaptatiemaatregelen nu nog vaak met energetische maatregelen. Toch is klimaatadaptatie geen luxe, maar een manier om toekomstige kosten, klachten en schade te voorkomen.

Bij het versterken van de klimaatadaptatie van de woningen van woningcorporaties komen groenprofessionals en onderhoudsbedrijven elkaar steeds vaker tegen. Er zijn al een paar mooie samenwerkingsvoorbeelden in de praktijk, maar feitelijk staat de combinatie ‘verduurzaming & vergroening’ nog in de kinderschoenen. Dit type verduurzaming is van een heel andere orde dan de gebruikelijke verduurzamingswerkzaamheden die onderhoudsbedrijven al jaren uitvoeren. Het vraagt meer dan een paar ‘groene vingers’ en bouwtechnische kennis. Denk bijvoorbeeld aan de integratie van groen in de onderhoudscycli, mogelijke risico’s waar men mee te maken krijgt (zoals worteldruk, waterberging, windbelasting bij groene gevels) en nieuwe materiaal- en systeemkennis. Het is daarom voor beide partijen belangrijk om zo vroeg mogelijk in het traject al aan tafel te zitten.

Om te kijken waar onderhoudsbedrijven en groenprofessionals elkaar op dit vlak kunnen helpen en van elkaar kunnen leren, hebben Koninklijke VHG en OnderhoudNL op 11 november een inspiratiebijeenkomst georganiseerd bij The Green Village in Delft. Deze bleek een schot in de roos. Met zo’n 70 deelnemers bestaande uit zowel VHG- als OnderhoudNL-bedrijven, aangevuld met vertegenwoordigers van woningcorporaties en gemeenten, ontstond vanaf de aftrap een energieke sfeer. De combinatie van verduurzaming en vergroening leeft duidelijk. De bijeenkomst liet zien dat er al veel mogelijk is en dat er vooral veel te winnen valt door beter samen op te trekken.

Weverling Groenproviders, Knaapen en Omdus maakten tijdens de bijeenkomst concreet hoe innovatieve concepten zoals groene gevels, ROEF (een dakconcept dat lichte, direct bruikbare groene daken combineert met waterberging) en Up2Us (een combinatie van het optoppen van complexen met vergroening) in de praktijk bijdragen aan klimaatadaptatie en toekomstbestendig vastgoed. De verdieping op Resultaatgericht Samenwerken (RGS) gaf deelnemers een gemeenschappelijke taal om het vastgoed en de vergroening integraal en meetbaar aan te pakken. Bij RGS geeft de opdrachtgever functioneel aan wat hij wil met het vastgoed of het groen. Dit wordt vertaald in meetbare prestaties, waar de opdrachtnemer dan langjarig verantwoordelijkheid voor neemt op basis van de plannen die hij zelf maakt. Staedion liet zien hoe corporaties stappen zetten om groen als volwaardige asset te behandelen en RGS ook bij groen als werkwijze te willen hanteren.  

In de discussie werden kansen en drempels open op tafel gelegd, variërend van de rol van cultuurverschillen tot het belang van vroegtijdige samenwerking. De bijeenkomst werd afgesloten met de gezamenlijke conclusie dat dit naar meer smaakt. Door de combinatie van verouderende woningvoorraad en stijgende klimaateffecten zal vergroening van vastgoed de komende jaren structureel onderdeel worden van planmatig onderhoud. De behoefte aan een vervolg op de verdieping op RGS voor groen, verdere uitwisseling van praktijkcases en het betrekken van meer corporaties en gemeenten, werd breed gedeeld. De inspiratiebijeenkomst was niet alleen een geslaagde eerste stap, maar mogelijk ook het startpunt van een blijvende samenwerking.